ให้จิตเป็นผู้ดูวิญานขันธ์ ไม่ใช่ไปยึดวิญญานขันธ์ว่าเป็นจิต

1.การพิจารณา สติปัฐฐานนั้น ต้องเห็นอารมณ์ตามความเป็นจริง จึงจะเรียกว่า พิจารณาถูก เช่น เมื่อเรามีสติรู้ทันความโกรธ จะเป็นว่ามีผู้ถูกรู้คือ สังขาร อันเป็นความโกรธ และมีจิตที่ไม่เป็นไปตามความโกรธ เป็

อุทยัพพยญาน เป็นการเห็นการเกิดดับพร้อมกันของรูปนาม ซึ่งจิตจะต้องมีกำลัจึงจะเห็นได้  จิตที่มีกำลังเป็นตัวรู้ เป็นจิตที่กว้างคลุมอาการของรูปนาม (อภิภายตน)เป็นจิตที่เป็นอรูปฌานแผ่ออกจากภายใน กว้างกว

1.ขั้นที่1 เป็นจิตที่ไม่ถูกปรุงแต่งจากอารมณณ์ทางขันธ์5 ขยายความ -เป็นจิตที่หลุดพ้นจาก อารมณ์ทางขันธ์5 เช่น หากอารมณ์ทางขันธ์5เป็นรูป เป็นเสียงที่คนกำลังด่าเรา หากหลุดพ้นจากเสียง หมายความว่า คำด่านั

อารมณ์ทางขันธ์5 คือวิญญานในขันธ์5 มีจิตเป็นผู้รู้ เมื่อจิตรู้ไม่ไปตามอารมณ์ทางอายตน6 จากขันธ์5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ คือจิตแยกจาก วิญญานขันธ์ เป็นจิตเห็นอนัตตาในวิญญานขันธ์โดยอัตโนมัติ    อ

ทุกข์ไม่ต้องมาก แต่ที่ให้มากคือ ‘การเห็น’ หรือ ‘รู้ชัด’ สภาพทุกข์ตามจริง ไม่งั้นคนอกหักรักคุด ผัวทิ้ง เมียมีชู้ คนตกงาน ล้มละลาย ลูกตาย คงบรรลุกันหมดแล้ว แล้วเหตุใดปรารภเพียง

การดับ หมายถึง ขันธ์5ดับ จิตที่รู้ หรือตัวรู้ดับ แต่ละขณะที่ดับไปทั้งคู่ จิตใหม่ตัวรู้ใหม่ จะมีกำลังหนักแน่นขึ้น มั่นคงขึ้น เป็นดั่งการลอกคราบ ขัดชำระ สิ่งห่อหุ้มจิต ไปทีละขณะ

แยกจิตออกจากจิตได้จะ เกิดช่องว่าง ผู้ดู(จิต)กับ อารมณ์ในขันธ์ทั้ง5(จิต) เป็นคนอีกคนที่ยืนบนฝั่ง ดูกระแสน้ำอารมณ์อันเชี่ยวกราก สังขารุเปกขาญาน

การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่าง ‘จิตที่มีสุญญตาเป็นวิหารธรรม’ กับ ‘ขณิกวาที’ ตามหลักฐานในพระไตรปิฎกและอรรถกถา (เอไอ รวบรวมและเรียบเรียง) บทความนี้มุ่งวิเคราะห์และขยายความถึงคว